Rollers uit München, deel 3
In de vorige 2 afleveringen werd de marktintroductie van de 50cc scooter besproken, een stukje technische ontwikkeling en het kleurenpalet.
De constante bemoeienis van de constructeurs bleek maar weer, toen er in 1966 een aantal technische veranderingen werden doorgevoerd. Het was steeds de kunst van Zündapp om een perfect product te blijven verbeteren en in dit geval ging het om o.a.:
- bowdenkabels.
- een onderhoudsvrije kickstarter.
- optimaliseren van de carburateur met o.a. een betere sproeierbezetting en een aangepaste aanzuigdemping.
- versterkte schakelstangen inclusief wat kleinigheden aan de motor.
- i.v.m. resonanties en om mogelijke scheurvorming te voorkomen werd het middenstuk van de achtercarrosserie verlengd. De scheidingslijn werd nu bij de treeplanken gedeeld en met een sierplaat op de bodem afgewerkt. Bij de R versie in kleur en bij de RS-Super verchroomd.
Aan het eind van de 60’er jaren werd bij de bromfietsversie in Duitsland het motorvermogen van 2,3 pk op 2,9 pk gebracht. Ook de optiepakketten voor de scooter werden verder uitgebreid, namelijk:
- op de voorvering werden sierkappen leverbaar.
- voor het modeljaar 1967 werd voor de bagagedrager een verchroomd rekje geleverd met een geïntegreerde reservewiel-houder. Het rekje bezat een veerklem voor een eventueel mee te leveren verchroomd winkelmandje.
- een verchroomde val-/sierbeugel op de koplamp en op het voorspatbord.
Zoals verwacht stonden de kopers in de rij voor deze prachtige machines, want binnen vijf jaar waren er 25.000 scooters verkocht, waarvan tweederde als bromfiets werd geleverd. (model R 50)
In de zeventiger jaren werd de 50cc scootermarkt wat moeilijker want het duurde nog eens 15 jaar voordat Zündapp de volgende 25.000 exemplaren verkocht had.
Het mag een bekend fenomeen zijn dat de jeugd liever op een sportieve brom- of motorfiets stapte, dan op een scooter. De KS-50 Sport en Supersport modellen kon men destijds niet aangeleverd krijgen.
Als je in Duitsland niet voldoende geld had voor zo’n motorfietsje, dan werd het al gauw een brommer, waarvan de carburateur, cilinder, uitlaat en overbrenging werden “aangepast”. En, dat is geen nieuws onder de zon natuurlijk, want waar gebeurde dat niet! Je kocht rondom 1970 nog een scooter bij wijze van een “verstandskeuze”. Zeg maar de toenmalige “nerds” kozen voor zo’n machine.
Met andere woorden, de markt voor de kleine Zündapp-scooter liep helaas snel terug. Dit deed niets af aan de populariteit van de 561, want hij werd in vrijwel elk Europees land g
eïmporteerd. Zelfs in Amerika had de scooter afzet.
Uitzondering op deze regel was Portugal. Daar bouwde de firma Casal, die in licentie ook Zündapp motoren mocht maken, de 50cc scooter eenvoudigweg na. De scooter kwam daar op de weg als Casal Carina S 170. Ofschoon hij op een aantal punten afweek van de Münchense versie was Zündapp not amused. Men trok gelijk de ooit verleende licentie in en droeg deze over aan het eveneens Portugese Famel.
Hoewel de scootermarkt gaandeweg steeds verder inkromp bleven de R-50 en de RS-50 in het assortiment en werden hier en daar verder “opgeleukt”;
- met modieuze kleuren als speed-oranje en limoen-geel, volgde men de toenmalige mode met soulbroeken, plateauzolen en afro-kapsels.
- de tweekleurige buddyseat werd vervangen door een egaal zwarte met een grote Zündapp opdruk.
- de handvatten veranderden van grijs in zwart en de chromen lijst om de beenschilden werd uitgevoerd in zwart kunststof.
- de kleine bekende aluminium emblemen op de zijkanten werden vervangen door een grote sticker.
- tot slot kreeg het sigaarvormige eindstuk van de uitlaat een rechte vorm, net zoals bij de motorfietsen.
Op de IFMA van 1978 werd de laatste grote verandering gepresenteerd. De bromfietsscooter werd nu evenals zijn motorfietsbroer ook leverbaar met voetschakeling (model 561-051) en het vermogen werd op 3 pk gebracht.
Qua kleur kon men nu nog kiezen uit of carrera-wit, of metallic-groen. Tegelijkertijd kreeg de zwarte buddyseat dezelfde structuur als die van de brom-/motorfietsen.
Toen in 1983 in Duitsland de 80cc klasse werd ingevoerd, werd de 50cc kleinkraft scooter rücksichtslos uit het programma geschrapt. In dit modeljaar kreeg de bromfietsscooter ook zijn allerlaatste versie, de 561, Liste 052. Hiermee kwam er een nieuw breed Ulo achterlicht op de machine, een elektronische ontsteking en werd er een extra kleur leverbaar: metallic-rood.
De prijs was inmiddels gestegen naar zo’n 3.275,- DM. In de prijslijst van maart 1984 kwam er nog zo’n kleine 125 DM bij en werd uiteindelijk 3398,– DM
Wat er in 1984 gebeurde is alom bekend, maar na het faillissement werden met de beschikbare onderdelen nog tot het begin van 1985 scooters samengesteld.
Tot slot wil ik het nog één keer zeggen, Zündapp en Vespa waren in 1984 de enige producenten ter wereld van 50cc scooters. Een prestatie van wereldformaat!
Kortom een 561 hoort in ieders verzameling. Er zijn voorbeelden te over hoe netjes sommige liefhebbers tegenwoordig hun exemplaren restaureren, en uit de verhalen die je hoort blijkt altijd hoe lekker en relaxed deze machientjes wel niet rijden!
Met wederom dank aan Erik voor het gebruik van enkele foto’s.
ZVC 1303
